Boekbespreking Mia Frumau, Hoogbegaafdheid (2022)
Bij Bureau Talent zijn we experts in cognitief talent, maar minstens zo belangrijk als de cognitieve ontwikkeling van (hoog)begaafde jongeren is hun emotionele ontwikkeling. Mia Frumau besteedt welverdiende aandacht aan de emotionele ontwikkeling van individuen “met een hoog ontwikkelingspotentieel”, zoals ze dat noemt in haar boek Hoogbegaafdheid: Emotionele Ontwikkeling bij Kinderen en (Jong)volwassenen. Toolbox voor de praktijk (2022).
Vanuit een holistisch mensbeeld en een breed kader van zelfontwikkeling presenteert Frumau de ‘Goodness of Fit Dialoog Toolbox’. Met ‘goodness of fit’ verwijst zij naar de mate van ervaren passendheid tussen het individu en diens omgeving. Deze relatie is optimaal wanneer die “wederzijds versterkend, stimulerend en verrijkend” is. Bij een gebrek aan goodness of fit ervaren individuen een mismatch met hun omgeving, een bekende ervaring voor veel (hoog)begaafden. Door middel van dialoog en reflectie biedt de praktische toolbox van Frumau deze individuen meer zelfinzicht om zo de goodness-of-fit te vergroten, of, anders gezegd, de ervaring van mismatch te verkleinen.
De Goodness of Fit Dialoog Toolbox bestaat uit vier werkbladen, die het beste samen met een professional kunnen worden doorgesproken. Het eerste werkblad is gebaseerd op het POSI-model. Dat staat voor Potentials (interne krachten), Openings (externe krachten), Shackles (externe ontwikkelingspunten), en Infirmities (interne ontwikkelingspunten). Het tweede werkblad geeft meer inzicht in de voorlijke en vaak asynchrone ontwikkeling van (hoog)begaafde individuen. Het derde werkblad gaat over de ervaren goodness-of-fit per levensfase. Het vierde werkblad gaat over ‘t’-trauma. Een ‘t’-trauma is een trauma dat ontstaat door herhalende, opstapelende, kleine, nare ervaringen, zoals vernedering, uitsluiting, enzovoort.
Tot slot bespreekt Frumau het concept van persona, dat zij leent van Carl Jung. Wanneer een individu een gebrek aan goodness-of-fit ervaart, zegt Frumau, kan de spanning hiervan leiden tot de activatie van onbewuste afweermechanismen, zoals het opzetten van een sociaal maker, of persona. In de praktijk toont zich dat als verschillende vormen van aanpassingsgedrag, zoals het verbergen van je talenten of het vermijden van faalervaringen.
Frumau’s boek geeft een theoretisch onderbouwde toolbox die uitstekend in de praktijk is te brengen – zolang je de toolbox koopt en een behandelaar hebt die je door het proces mee neemt. De werkbladen zijn ontzettend nuttig om je meer inzicht in jezelf te geven, maar zeker het werkblad over asynchrone ontwikkeling is beter toepasbaar voor kinderen dan voor (jong)volwassenen. Opmerkelijk is dat Frumau zelf over individuen met een hoog ontwikkelingspotentieel spreekt en de term ‘hoogbegaafdheid’ uit de weg gaat, behalve in de titel van haar boek. Dat neemt niet weg dat ze veel belangrijke onderwerpen aansnijdt en daar praktische adviezen aan verbindt die de relatie tussen het (hoog)begaafde individu en diens omgeving kan verbeteren, onder andere, door bepaalde hardnekkige vooroordelen te doorbreken. Al met al, interessant leesvoer voor iedereen die meer wil weten over de emotionele ontwikkeling van (hoog)begaafde individuen.
