Skip to main content

Ontwikkeling in plaats van onderwijsachterstand

In haar blog "Ontwikkeling in plaats van onderwijsachterstand" gaat onze directeur Lineke van Tricht in op wat in haar ogen centraal staat in het onderwijs: de ontwikkeling van kinderen en jongeren.

 

De term onderwijsachterstand past niet bij wat in mijn ogen centraal staat in het onderwijs: de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Ook sluit het niet aan bij mijn mensbeeld van de homo ludens (spelende mens) die voortdurend in ontwikkeling is. Leren is niet iets wat in een afgebakende periode van je leven plaats vindt (van 4 tot 24 jaar) en daarna niet meer. Het is een levenslang proces. Voor de een van de doelgroepen van Bureau Talent, (hoog)begaafde jongeren, geldt dat zij sneller leren dan gemiddeld. In de tijd dat zij leven kunnen zij met hun cognitief talent dus tot een hoger eindniveau komen.

Juist deze cognitieve talenten hebben we nu en in de toekomst hard nodig om crises zoals de huidige het hoofd te bieden. In onze begeleiding merken we echter dat jongeren vaak betekenisloosheid ervaren bij veel van het reguliere schoolwerk. Dat betekent overigens niet dat het reguliere werk ook betekenisloos voor hen hoeft te zijn, maar dat je aan reguliere doelen dus betekenisvolle opdrachten moet koppelen. Deze tijd biedt volop kansen om hen betekenisvol te laten leren.

Geef betekenis aan de crisis

Natuurlijk spelen er op scholen heel veel praktische, urgente vragen. Maar als je tijd kunt maken, is het waardevol om stil te staan bij de vraag: Wat is betekenisvol leren? Wie bepaalt dat? En om leerlingen de ruimte te geven om na te denken over vragen zoals:

  • Wat heeft voor mij betekenis?
  • Wat wil ik leren?
  • Wat heeft betekenis voor (de mensen in) mijn omgeving?
  • In hoeverre is dat ook belangrijk voor mij?
  • Hoe kan ik bijdragen in deze crisistijd?

Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs, die zich midden in de ontwikkeling van hun identiteit bevinden, liggen hier enorme kansen. Scholen kunnen leerlingen stimuleren in het verkennen van echte problemen die betekenisvol zijn voor hen. Bijvoorbeeld: mensen zijn bang. Hoe werkt angst eigenlijk in je hersenen? Of: als we straks weer naar school gaan, hoe kunnen we dan 1,5 meter afstand houden? Hoeveel leerlingen en leraren kunnen dan tegelijk op school zijn? Het gaat om vragen die nu relevant zijn voor leerlingen en waarmee je ze kunt stimuleren om een deep level houding aan te nemen ten opzichte van het leren. Deep level betekent dat zij leren voor hun eigen plezier, omdat ze een probleem willen doorgronden in plaats van leren voor een goed cijfer of om over te gaan.

Leerdoelen kunnen betekenisvol zijn

Betekenisvolle vragen kunnen bovendien leerdoelen dekken. Als je bijvoorbeeld een plan maakt voor de 1,5 meter school, heb je kennis van meetkunde nodig en de vaardigheid om die kennis toe te passen op de situatie in je eigen school. Je kunt je ook verdiepen in biologische aspecten van het virus en op die manier biologische theorie in het echt ervaren. Laat je verrassen, want leerlingen kunnen met creatieve oplossingen komen waar je als school daadwerkelijk iets aan hebt!

Op die manier bied je leerlingen de mogelijkheid om te verkennen hoe de wereld om hen heen in elkaar zit, hoe zij daar onderdeel van zijn en op reageren om vervolgens na te denken over het wel of niet verbinding aangaan met die omgeving. Het nodigt leerlingen uit om te herkennen dat zij zelf onderdeel kunnen zijn van oplossingen voor echte problemen. Ik durf te beweren dat dat voor elke leerling betekenisvol zal zijn.

Benieuwd hoe je dat in de praktijk kan doen? Kom naar ons volgende webinar over Betekenisvol leren op dinsdag 26 mei, 15.30 - 16.30 uur.

 

Bij het schrijven ben ik onder andere geïnspireerd door:

https://www.onderwijsraad.nl/publicaties/adviezen/2020/04/16/gevolgen-coronamaatregelen

Bransen, Jan (2019). Gevormd of vervormd? Een pleidooi voor ander onderwijs. Leusden: ISVW Uitgevers
https://onderzoekonderwijs.net/2020/04/07/scholieren-vertellen-ons-wat-echt-belangrijk-is-in-tijden-van-corona

https://duurzaamonderwijs.com

Marcia, J.E. (1980). Identity in Adolescence. New York: Wiley & Sons

Entwistle, N. (2000). Promoting deep learning through teaching and assessment: conceptual frameworks and educational contexts. Leicester: TLRP Conference.

 

Experts in de ontwikkeling van cognitief talent (10 – 18 jaar)

Middelstegracht 87f
2312 TT Leiden
Nederland
+31 71 7850850
info@bureautalent.nl

Volg ons

Op de hoogte blijven?
Ontvang onze nieuwsbrief